12-01-2011 - Wanneer je het terrein van Hageveld benadert, besef je al heel snel dat je een bijzonder gebouw zult betreden. Het heeft een bepaalde uitstraling! De koepel is al van verre zichtbaar, de landerijen en de boomrijke omgeving omkransen een gebouw dat als een klooster is opgetrokken.

Hageveld is gebouwd om een gemeenschap van 400 seminaristen, een team van priesterleraren, een convent van kloosterzusters en overig huishoudelijk personeel te huisvesten. Het was wat we noemden een seminarie, een opleidingsinstituut voor twaalf- tot achttienjarigen die te kennen hadden gegeven priester te willen worden.

Priester worden was in die tijd een eervolle zaak. In de binnenrand van de koepel van de mediatheek staat in grote letters te lezen: Isti sunt viri sancti quos elegit Dominus. Dit zijn heilige mannen die de Heer heeft uitverkoren. Dit geeft precies weer hoe de zaken er voor stonden. De seminaristen zijn heilig, niet omdat ze door de paus op het St. Pietersplein in een plechtige ceremonie heilig zijn verklaard, maar omdat ze opgeleid zullen worden voor een heilige taak. Ze zijn bovendien ook nog eens door de Heer uitverkozen. Ze zitten in de selectie. Zoals het eervol is om in de selectie van bondscoach Bert van Marwijk te worden opgenomen, zo was het eervol om tot de selectie van de Heer te behoren.

Wat bezielde echter een 12-jarige jongen om naar het seminarie te gaan? Ver van huis, weggerukt uit het meestal kinderrijke gezin, weg van broertjes en zusjes, weg van het dorp of de buurt waarin je was opgegroeid en je wereld had ontdekt. Je moest nogal wat achterlaten. Sterker nog, je liet je hele vertrouwde wereld achter om binnen te treden in een wereld die toch vooral als streng en strak gereglementeerd gold. Een wereld waarin je nog niemand kende, je voor iedereen een vreemde was en waarin je tot de herfstvakantie voorlopig zat opgesloten. Dit lijkt op het eerste gezicht een wel heel bizarre situatie.

Toch gingen er honderden jongens in heel katholiek Nederland naar een seminarie. Nederland lag bezaaid met seminaries. En Hageveld was er één van. Het kan toch niet zo zijn dat al die jongens niet goed bij hun hoofd waren. Of dat hun ouders niets met hun kroost op hadden. Het antwoord ligt dichtbij huis. We hoeven niet ver te zoeken om een antwoord te vinden op de vraag wat een 12-jarige bezielde om naar het seminarie Hageveld te gaan. Dat antwoord verschilt namelijk niet wezenlijk van het antwoord dat een 12-jarige basisschoolleerling anno 2010 geeft wanneer hem bij het inschrijvingsgesprek gevraagd wordt waarom hij voor Hageveld heeft gekozen. In alle tijden zijn 12-jarigen op zoek naar een vervolg op hun basisschooltje uit hun dorp of hun wijk. Ze zijn er uitgegroeid. Ze zijn er aan toe om hun horizon te verleggen naar een school verderop die aan het grote avontuur van hun toekomst de nodige sturing zal geven. Ook voor de seminaristen vormde Hageveld een nieuw avontuur en een plek waar ze aan hun toekomst gestalte zouden kunnen geven. Ook al lag die toekomst op voorhand vast, namelijk het priesterschap.

Dat een opleiding tot het priesterschap een respectabele opleiding was, kun je opmaken uit het gebouw dat hiervoor is opgetrokken en uit de voorzieningen die zijn aangebracht. Er is door de bisschop een landgoed aangekocht en een toparchitect aangetrokken. De kapel van het seminarie werd bedekt met een hoog oprijzende koepel die de verwondering wekt van een ieder wiens blik hij vangt. De cour en het Landje dienden als speel- en sportveld voor de interne seminaristen. Fraai betegelde gangen en trappenhuizen zorgden voor een soepel lopend verkeer tussen de slaapzalen, klaslokalen, studie- en recreatieruimten, refter, aula en kapel. En vooral de gevel van het gebouw diende uit te stralen dat het seminarie Hageveld een pronkjuweel van het bisdom vormde. Voor de opleiding van toekomstige priesters werden kosten noch moeiten gespaard.

Uiteraard had een twaalfjarige seminarist hier allemaal geen notie van. Hij leefde in zijn eigen wereldje van vriendjes, lessen, leraren, huiswerk, sport en spel. Hij schreef zijn wekelijkse brief naar huis waarin hij vertelde hoe het hem verging. Hij stuurde om de twee weken zijn speskoffertje met wasgoed via een bode naar huis en keek vol verwachting uit naar de terugkeer van datzelfde koffertje een week later, in de hoop daar de brief van zijn moeder in aan te treffen, vergezeld van de nodige spes, de gebruikelijke naam voor snoepgoed. Het contact met thuis verliep uitsluitend via de briefwisseling met je moeder. Ondertussen werd je in de dagelijkse gang van zaken ongemerkt ingevoerd in wat men de humaniora noemde, in het klassieke erfgoed, van Julius Caesar, Vergilius en Homerus, in de liturgische ceremoniën en in de mossen van de seminarieopvoeding.

Natuurlijk zijn de tijdsomstandigheden anno 2010 radicaal anders, maar het is maar de vraag of de dromen en verlangens van opgroeiende jongens in welke tijd dan ook zoveel anders zijn. In ieder geval zijn de motieven waarom jongens na hun basisschooltijd naar Hageveld toetrekken door alle veranderingen heen van dien aard gebleven dat Hageveld daar altijd aan tegemoet heeft kunnen komen en op hun dromen en verlangens heeft kunnen inspelen. Al bijna 200 jaar.

Hillebrand de Lange

Dit artikel is eerder verschenen in Collage Hageveld, tijdschrift voor ouders en leerlingen van Hageveld.